De coronacrisis is een gegeven, stelt Tjebbe. Hij is blij dat zijn promotie op deze manier door kon gaan. Uitstel was geen optie, want de promotieagenda zat helemaal vol: ‘Het alternatief was geweest dat ik heel lang had moeten wachten. Ik ben blij dat de moderne techniek dit mogelijk heeft gemaakt.’

Geprept en begeleid

Bij de eerste online promoties van de UvA was geen publiek aanwezig. Inmiddels wordt er gebruikgemaakt van een open YouTube-kanaal waarop iedereen kan meekijken. De openbare link was kort voor de plechtigheid gedeeld binnen de fiscale wereld. Maar wie er allemaal meekeken of hoeveel mensen er online waren, weet Tjebbe niet precies. ‘Ik zag de leden van de commissie, de promotor en de copromotor, de voorzitter en de pedel. De IT-begeleider kon zien dat er op enig moment 36 mensen meekeken.’ Hij is niet bang geweest voor falende techniek: ‘Ik ben op kantoor bij mijn werkgever gaan zitten, maar ik had ook naar de universiteit kunnen gaan. Het was een van de twee, vanwege de stabiele internetomgeving.’

Tjebbe vond het prima geregeld. Hij was van tevoren goed geïnformeerd over wat er ging gebeuren. ‘Dat is niet anders dan bij een fysieke promotie in de aula. Maar dan wordt er natuurlijk ook nog geprept, met een echte oefensessie.’ De deelnemers in de Zoom-ceremonie zijn vooraf voorbereid. Gaat er iets mis, dan kunnen ze dit via de chatfunctie laten weten. Achter de schermen verhelpt de IT-begeleider eventuele problemen. ‘Maar als er bij mij iets was gebeurd, dan was de promotie stil komen te liggen. Dat kun je niet verbergen,’ zegt Tjebbe.

Formele sfeer

Tjebbe vertelt hoe de sfeer tijdens de online promotie was. ‘Je belt een half uur van tevoren in. Dan is de sfeer informeel en maakt iedereen grapjes. Vervolgens trekt de commissie zich terug in vooroverleg. Als ze terugkomen, verandert de toon. Ineens is het formeel.’ En zo hoort het ook, vindt hij. ‘Je wilt serieus worden genomen. Ik heb mij uitermate goed voorbereid. Dit is het resultaat van vijf jaar onderzoek en daar past een formele sfeer bij.’

Zou hij zich anders hebben voorbereid als het in de Aula of Agnietenkapel had plaatsgevonden? Volgens Tjebbe niet. ‘Het is niet zomaar een gezellig Zoom-gesprek. Het is echt formeel, maar ik kan me voorstellen dat je in de Aula of Agnietenkapel tegenover een groep mensen nerveuzer bent.’ Dat online promoveren minder spannend is dan een openbare verdediging, ziet hij als het enige voordeel van online promoveren. ‘Dan sta je toch wel kwetsbaar voor een gezelschap. Nu zie je precies wie er zijn.’

Gepromoveerd, en dan?

Wat gebeurt er als de online promotie is afgerond? Tjebbe vertelt: ‘Als de laatste formaliteiten zijn uitgesproken, weet niemand wat hij moet doen. Er is geen protocol meer. Hoe ga je met het einde van de ceremonie om? In de aula staan alle hoogleraren op en lopen weg. Nu viel het stil. Misschien zou de voorzitter iets moeten zeggen als: het is voorbij, maar blijf gerust hangen, of voel je vrij om af te sluiten. Voor iedereen is het de eerste keer.’ Tjebbe heeft zijn promotie met een lunch voor een heel klein gezelschap gevierd. Hij zegt dat er vanuit de UvA later in het jaar een ceremonie wordt georganiseerd voor iedereen die in deze tijd promoveert. ‘Die ceremonie vind ik het aangewezen moment om zelf ook nog iets te organiseren.’

Hij verwacht niet dat na deze coronatijd online promoveren mogelijk blijft, omdat het zo veel van de egards mist. Veel promovendi vinden het jammer dat het promoveren momenteel online plaatsvindt. ‘Het is een ceremonie om de promovendus zijn moment te geven,’ zegt Tjebbe. ‘Maar het is ook een netwerkmoment voor het publiek, want er komen mensen uit het hele land. Het is een sociaal gebeuren. Ik heb tientallen reacties gekregen van mensen die het jammer vonden dat ze er niet bij konden zijn. Gelukkig kan ik mijn persoonlijke link nog delen met geïnteresseerden.’

Proefschrift Eigendomsgrondrecht en belastingen

Tjebbe Gerverdinck is op 9 juni 2020 gepromoveerd bij Peter Wattel, hoogleraar Europees Belastingrecht met het onderzoek ‘Eigendomsgrondrecht en belastingen’. Dit onderwerp ontvangt de laatste jaren veel aandacht binnen de Nederlandse rechtspraktijk. Belastingplichtigen in Nederland zijn ontevreden met de formele belastingwetgeving, maar dat zijn maatregelen van de Staten-Generaal die niet kunnen worden aangetast op basis van de grondwet. Belastingplichtigen kunnen zich alleen beroepen op internationale verdragen, zoals het EVRM. Op belastinggebied is met name het in het Eerste Protocol bij dat verdrag opgenomen eigendomsrecht relevant. Wat volgens Tjebbe nog ontbrak, was een overkoepelend onderzoek waarbij alle mogelijke aspecten van het eigendomsrecht waren onderzocht. Hij heeft onder meer onderzocht waar de grens ligt tussen nog wel toegestane belastingheffing en niet toegestane arbitraire confiscatie.